Jakie są skutki prawne umowy darowizny?

Darowizna to umowa dwustronna, która dochodzi do skutku dzięki oświadczeniu woli jednej ze stron (darczyńcy), dokonującej przekazania części własnego majątku w posiadanie drugiej strony, czyli obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą być wszelkie prawa majątkowe lub autorskie, a także udziały w wyżej wymienionych posiadane przez darczyńcę.

 

Odpowiedzialność darczyńcy

Darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jeżeli szkoda została wyrządzona umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Jeżeli darczyńca opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, obdarowany może żądać odsetek za opóźnienie, jednak dopiero od dnia wytoczenia powództwa.

Jeżeli rzecz darowana ma wady, darczyńca obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził obdarowanemu przez to, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił go o nich w czasie właściwym. Nie dotyczy to sytuacji, gdy obdarowany mógł z łatwością wadę zauważyć.

Darczyńca może w umowie darowizny zobowiązać obdarowanego do konkretnego działania lub zaniechania (polecenie).

Obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia, jeżeli jest to usprawiedliwione wskutek istotnej zmiany stosunków.

Obdarowany może zwolnić się od obowiązku wypełnienia polecenia przez wydanie przedmiotu darowizny w naturze w takim stanie, w jakim przedmiot ten się znajduje.

 

Odwołanie darowizny

Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku, zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.

Ponadto, jeżeli obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności, darczyńca może darowiznę odwołać.

 

Czy istnieje wymagana forma umowy darowizny?

Oświadczenie darczyńcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego – jednak umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Warto pamiętać, że darowizna musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, gdy dochodzi do przekazania własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.