Czym jest ustanowienie służebności?

Służebnością nazywamy prawo do korzystania z nieruchomości, np. części gruntu, drogi, która stanowi własność kogoś innego, a tym samym ogranicza wykonywanie prawa własności w obciążonej nieruchomości. Wyróżnić możemy wiele rodzajów służebności. Każdy z nich charakteryzuje się innym sposobem wykonania i nadaje inne prawo. W jaki sposób i w jakim celu się ją ustanawia?

 

W jaki sposób dochodzi do powstania służebności? 

Służebność można ustanowić na kilka różnych sposobów. Najprostszą metodą jest sporządzenie umowy. Umowa jest dokumentem notarialnym i może zostać ustanowiona odpłatnie bądź nieodpłatnie, a także pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu. Często zdarza się również tak, że służebność zostaje ustanowiona orzeczeniem sądu. Dzieje się tak przede wszystkim w przypadku służebności drogi koniecznej, czyli w przypadku, kiedy właściciel nieruchomości nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej albo należących do nieruchomości budynków gospodarczych, co zostało uwzględnione w art. 145 KC.

Służebność może powstać również przez zasiedzenie, jednak w takim przypadku służebności gruntowe są jedynymi prawami, które można nabyć w ten sposób. W praktyce oznacza to, że z nieruchomości należy korzystać w zakresie odpowiadającym treści danej służebności. W przypadku zasiedzenia istotnym czynnikiem jest również czas, który upłynął.

Został on ustanowiony w art. 172 KC i wynosi odpowiednio 20 lat dla posiadacza w dobrej wierze i 30 lat dla posiadacza w złej wierze. Służebność stosunkowo rzadko zostaje ustanowiona na mocy decyzji administracyjnej. Może do niej dojść w drodze decyzji wywłaszczeniowej i została opisana w art. 120 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

 

Co może zostać objęte służebnością?  

Z ustanowieniem służebności mamy do czynienia w kilku przypadkach. Wyróżnić możemy następujące zakresy służebności:

• służebność gruntowa, czyli obciążenie właściciela nieruchomości na rzecz właściciela innej nieruchomości,
• służebność drogi koniecznej, czyli udostępnienie dostępu do drogi publicznej albo budynków gospodarczych przez właściciela sąsiednich gruntów,
• służebność osobista, czyli obciążenie nieruchomości na rzecz określonej osoby fizycznej,
• służebność przesyłu – ustanawiana na rzecz przedsiębiorstw dostarczających media.